Ngành hàng không Việt Nam đang phấn đấu để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, theo cam kết mà Việt Nam đã đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP26). Tuy nhiên, con đường đạt được mục tiêu này không hề dễ dàng, khi mà ngành hàng không toàn cầu, đặc biệt là các doanh nghiệp trong nước vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức.
Những bước tiến tích cực
Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) đang được 320 hãng hàng không thành viên của hiệp hội này theo đuổi. Tại Việt Nam, ba hãng hàng không lớn là Vietnam Airlines, VietJet Air và Bamboo Airways đều là thành viên của IATA và đang hướng tới mục tiêu này.
Từ năm 2018, Vietnam Airlines đã triển khai giải pháp lăn bánh bằng một động cơ (single engine taxiing) nhằm giảm tiếng ồn và tiết kiệm nhiên liệu. Từ đó cắt giảm lượng khí thải. Phó Giám đốc Vietnam Airlines, ông Đặng Anh Tuấn cho biết, sau 5 năm thực hiện, hãng đã giảm hơn 4.000 tấn CO2. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào đội bay mới cũng giúp Vietnam Airlines đạt được những tiến bộ đáng kể trong nỗ lực giảm phát thải. Hiện tại, hãng có gần 100 máy bay. Trong đó bao gồm 5 chiếc Boeing 787-10, 11 chiếc Boeing 787-9, và 14 chiếc Airbus A350.
Những máy bay mới được trang bị công nghệ hiện đại giúp giảm tới 25% mức tiêu thụ nhiên liệu và khí thải trên mỗi ghế ngồi so với các dòng máy bay cũ. Chỉ trong năm 2023, Vietnam Airlines đã tối ưu hóa hoạt động khai thác máy bay và tiết kiệm nhiên liệu, giúp giảm gần 70.000 tấn CO2, vượt hơn 1,5 lần so với con số 44.240 tấn của năm 2022.
Gần đây, Vietnam Airlines đã trở thành hãng hàng không đầu tiên tại Việt Nam sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) cho các chuyến bay thương mại. Hãng cũng vừa ký kết thỏa thuận hợp tác với Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) để tham gia vào dự án đo lường khí thải CO2. Dựa trên thỏa thuận này, Vietnam Airlines sẽ cung cấp dữ liệu để IATA tiến hành tính toán chính xác lượng khí thải trung bình trên mỗi hành khách, dựa trên từng đường bay và loại máy bay cụ thể.
Vietjet đã triển khai các chuyến bay với lượng phát thải CO2 thấp hơn. Đồng thời đầu tư vào các máy bay hiện đại với khả năng tiết kiệm nhiên liệu. Trong những tháng cuối năm 2024, hãng dự định nhận thêm 10 máy bay thế hệ mới. Trong đó phần lớn là mẫu A321neo ACF của Airbus – một trong những dòng máy bay tiên tiến nhất hiện nay.
Hiện tại, Vietjet đang vận hành một đội bay hơn 100 máy bay tiên tiến giúp giảm ít nhất 16% lượng nhiên liệu tiêu thụ, cắt giảm tiếng ồn tới 75%. Và giảm lượng khí thải vào môi trường đến 50% so với các dòng máy bay trước đây. Đội bay của Bamboo Airways hiện chỉ còn 8 chiếc A320/321 nhưng dự kiến sẽ tăng lên 12-15 chiếc từ nay đến cuối năm. Đây là dòng máy bay có khả năng tiết kiệm nhiên liệu và giảm đáng kể lượng khí thải ra môi trường.
Vẫn còn nhiều thách thức
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng chia sẻ, trong thời gian qua, các hãng hàng không Việt Nam đã chủ động tham gia vào các hoạt động nhằm giảm thiểu khí thải carbon trong lĩnh vực hàng không dân dụng và thường xuyên báo cáo tiến độ cho Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO). Tuy nhiên, những nỗ lực này mới chỉ là khởi đầu cho một hành trình dài và đầy thử thách, đòi hỏi sự kiên trì và quyết tâm lớn từ toàn ngành, đặc biệt là từ phía các doanh nghiệp. Dù triển vọng phục hồi của ngành hàng không có vẻ khả quan, nhưng việc đạt được mục tiêu Net Zero vẫn đối mặt với nhiều trở ngại.
Theo IATA, những nỗ lực của các hãng hàng không trong việc đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 trước năm 2050 rất đáng được khen ngợi, nhưng yếu tố then chốt vẫn là việc sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF). Loại nhiên liệu này có thể giảm tới 80% lượng khí thải carbon so với nhiên liệu truyền thống. Tuy nhiên, nhiên liệu SAF hiện đang khan hiếm và có giá thành rất cao, với chi phí sản xuất vượt từ 2-3 lần so với nhiên liệu hóa thạch truyền thống.
Các chuyên gia nhận định rằng việc giảm khí thải trong ngành hàng không, bao gồm việc đầu tư vào đội bay mới và sử dụng SAF đều đòi hỏi chi phí rất lớn. Gần đây, Hãng hàng không Air New Zealand đã trở thành hãng hàng không lớn đầu tiên trên thế giới phải từ bỏ mục tiêu giảm khí thải vào năm 2030, do việc trang bị máy bay mới và mua nhiên liệu sạch gặp phải nhiều khó khăn và chi phí quá cao.
Ông Đỗ Hồng Cẩm, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cũng chia sẻ thêm, các hãng hàng không Việt Nam hiện đang đối mặt với hàng loạt thách thức lớn như giá nhiên liệu leo thang, biến động tỷ giá và tình trạng thiếu máy bay. Riêng việc giá nhiên liệu tăng và tỷ giá biến động đã làm chi phí của Vietnam Airlines đội thêm 10.000 tỷ đồng so với năm 2019. Ngoài ra, giá thuê máy bay tăng và việc phải triệu hồi máy bay để sửa chữa động cơ đã làm giảm số lượng máy bay hoạt động của hãng từ 40-45 chiếc so với năm 2023, đẩy giá vé máy bay lên cao.
Theo thống kê, kể từ năm 2019, giá vé máy bay đã tăng đáng kể trên hầu hết các khu vực toàn cầu. Tại Việt Nam, trong những tháng đầu năm 2024, giá vé đã tăng khoảng 15%-17% so với cùng kỳ năm trước, tùy thuộc vào tuyến bay, ngày và giờ bay. Dự báo cho thấy giá vé máy bay toàn cầu sẽ tăng từ 3%-7% trong năm 2024 và xu hướng này sẽ tiếp tục trong những năm tới. Trong bối cảnh chi phí gia tăng này, việc đầu tư vào giảm khí thải lại càng trở nên thách thức.
Các hãng hàng không hy vọng rằng cơ quan quản lý nhà nước sẽ có những chính sách hỗ trợ để thúc đẩy sản xuất nhiên liệu bền vững với chi phí hợp lý hơn. Trong lúc chờ đợi, các hãng hàng không Việt Nam vẫn đang nỗ lực thay đổi theo hướng thân thiện với môi trường, từ việc sử dụng các vật tư và vật liệu nhỏ nhất. Đồng thời kêu gọi hành khách có ý thức giảm thiểu rác thải khi tham gia các chuyến bay.
Nguồn: https://www.sggp.org.vn/hang-khong-viet-no-luc-giam-phat-thai-post755475.html
𝐀𝐋𝐒 – 𝐓𝐡𝐞 𝐋𝐞𝐚𝐝𝐢𝐧𝐠 𝐨𝐟 𝐀𝐯𝐢𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐋𝐨𝐠𝐢𝐬𝐭𝐢𝐜𝐬 – https://als.com.vn/hang-khong-viet-no-luc-giam-phat-thai